Zijn schroeffilters of schuiffilters beter?

Schroeffilters:

Schroeffilters zijn filters die je aan de voorkant van je lens erop draait en die ‘precies’ past. Ik bedoel daarmee dat je zo’n filter altijd met een bepaalde filtermaat koopt zodat je hem voor op lens kunt plaatsen. Heb je een tweede lens met een andere filtermaat (en je zult altijd net zien dat dit zo is) dien je een tweede exemplaar te kopen. Deze filters zijn dus altijd rond.

Schuiffilters:

Schuiffilters zijn filters die in een houder plaatst en die houder plaats je vervolgens met een verloopring op je lens. De filters kun je in die houder naar boven en beneden schuiven en je kunt er ook meerdere tegelijkertijd in plaatsen. Deze filters zijn vierkant of langwerpig van vorm.

Meestal starten met schroeffilters:

De meesten zullen starten met de schroeffilters. In de meeste fotozaken hebben ze (bijna) alleen maar schroeffilters en iedereen kent ze ook. Het eerste filter dat veel mensen kopen is direct bij de aanschaf van een camera of lens: een uv- of beschermingsfilter voor de lens. Ook dit is een schroeffilter. En het voelt dan logisch om, wanneer je een nieuw filter aanschaft, zo’n zelfde type filter aan te schaffen. En dat is jammer. Ook verkopers in winkels zijn vaak onvoldoende op de hoogte van de mogelijkheden en eigenschappen van deze schuiffilters.

Waarom schuiffilters?

Een schroeffilter heeft namelijk een aantal nadelen waar je tegenaan gaat lopen, zeker wanneer je meer met filters wilt gaan werken. Laten we eens uitgebreid kijken naar de nadelen van schroeffilters en waarom schuiffilters voordelen hebben:

• Prijs
  Waar een schroeffilter in de eerste aanschaf vaak een goedkopere keuze is, is op de lange termijn een schuiffilter veel goedkoper. Dit komt vooral doordat je niet je filters hoeft te vervangen wanneer je je lens vervangt of met meerdere lenzen fotografeert. Je vervangt bij een filtersysteem met schuiffilters simpelweg alleen de verloopring die de filterhouder op je lens aan laat sluiten en je bent klaar. Door een investering van 10 tot 30 euro kun je alle filters op al je lenzen gebruiken. Bij een schroeffiltersysteem kun je al je filters dan gaan vervangen en dat is uiteraard vele malen duurder.
• flexibiliteit
  De flexibiliteit van een schuifsysteem zorgt ervoor dat je er gemakkelijker mee kunt werken dan met schroeffilters. Zo kun je filters individueel uit de houder halen en de rest laten zitten. Wil je bij een schroeffilter de tweede bijvoorbeeld weghalen moet je ook het voorste filter losdraaien. En schroeffilters hebben dan ook nog eens de neiging om zo vast te zitten dat je ze niet goed losgedraaid krijgt.
  Maar het is ook gemakkelijker met schuiffilters om alle filters in één keer los te maken. Je haalt dan simpelweg de filterhouder los en klaar ben je! Dit is vooral prettig wanneer je met grijsfilters werkt, je zien dan meestal niets meer door je oculair heen en moet dus het filter verwijderen om je compositie te maken en scherp te stellen.
• Nauwkeurigheid
  in de landschapsfotografie wordt heel erg veel gebruik gemaakt van grijsverloopfilters. Deze filters gebruik je om het contrastverschil tussen de lichte lucht en de donkere ondergrond te corrigeren. Grijsverloopfilters hebben een overgang van het donkere deel naar het doorzichtige deel van het filter en die overgang plaats je (meestal) op de horizon. Bij schroeffilters zit deze overgang in het midden van het filter.
  Maar dankzij de 9 belangrijke compositieregels weten we inmiddels dat een horizon vrijwel nooit in het midden van een foto geplaatst wordt, maar op 1/3 of 2/3 van de onderzijde van de foto. Gevolg: de overgang van het filter past niet bij je compositie. Met schuiffilters kun je het filter hoger of lager schuiven (jaja, daar komt de naam vandaan…) om zodoende de overgang wel goed te kunnen plaatsen. Resultaat is een veel beter belichte foto.

Dit zijn voor mij de belangrijkste redenen om te kiezen voor een systeem met een filterhouder en schuiffilters. De investering op de korte termijn weegt ruimschoots op tegen de kosten van een schroeffiltersysteem op de lange termijn en het werken met de schuiffilters is sneller en nauwkeuriger.

Diverse merken schuiffilters:

Zoals alles in de fotografie zijn producten in diverse prijsklassen en kwaliteiten te krijgen. Dit is niet anders bij het kopen van filters. En het lastige is dat je de echte kwaliteit kunt beoordelen wanneer je er ‘in het veld’ mee werkt en niet aan de balie in de fotowinkel. Daarom een aantal merken kort behandeld en mijn ervaringen met deze merken:

• Cokin
  Een bekend merk dat al heel lang bestaat en zelfs al meerdere keren failliet is gegaan en toch steeds weer doorstart. Voor wie nog analoog heeft gefotografeerd is de kans groot dat een setje filters van dit merk in de fototas zat. Een set van houder, verloopring en 3 filters kost rond de € 50,- wat ervoor zorgt dat het een perfect merk is om eens te kijken of het werken met filters iets voor je is. Nadeel is dat het goedkoop plastic is waar de filters van gemaakt worden waardoor de scherpte van de foto’s achteruit gaat. En combineer je meerdere filters krijg je sterke roodzwemen die je later nauwelijks tot niet weggewerkt krijgt.
• 84.5 en Benro
  Twee vrij nieuwe merken op het gebied van filters. Beide merken hebben een breed aanbod van filters in diverse prijsklassen en dat maakt het ook direct lastig: de goedkopere series hebben het nadeel van de roodzweem bij het gebruik van de filters terwijl de duurdere series dat niet hebben. Iets om goed op te letten dus!
• LEE filters
  Dit is het merk dat ik zelf al jaren gebruik. De filters hebben geen last van kleurzwemen en hebben geen negatieve invloed op de scherpte van je foto. De filters zijn van extreem hoge kwaliteit en worden handgemaakt in Engeland. Dit zorgt wel ervoor dat er af en toe leverproblemen zijn. Maar ze zijn het wachten waard. Het zijn prijzige filters, voor een set van houder, verloopring en drie filters ben je zomaar € 500,- kwijt, een serieuze investering die waarschijnlijk alleen maar doet als je zeker weet dat je veel met filters gaat werken. Maar ik weet zeker: als je eenmaal overgestapt bent van een ander merk naar LEE vraag je je af waarom je de stap niet eerder hebt gemaakt! Ik koop mijn filters overigens altijd bij Omnifoto, een zaak met scherpe prijzen en de grootste beschikbaarheid van de filters.

Ik hoop dat dit artikel je helpt bij het maken van een keuze voor welke filters jij gaat. Heb je vragen? Laat het mij dan weten!